Μία Αγάπη – Μία Καρδιά

Αγαπητέ ΕΣΥ

Αφιερώνω αυτό το βιβλίο σε εσένα

Γιατί εσύ
είσαι στην φυγή
είσαι ένας απόβλητος
είσαι ‘ασυνήθιστος’
δεν ανήκεις στην μεσότητα
κουβαλάς βαρύ φορτίο

είσαι μόνος
είσαι φυσιολογικός
είσαι άνθρωπος
μοναδικός

Γιατί είσαι μέρος του εαυτού μου
Γιατί ψάχνεις για αγάπη, όπως κάθε αναθρώπινο ον…
Αγαπητέ σας

«Δεν υπάρχει διαφορά ανάμεσα σε εσένα και σε μένα.
Σήμερα είστε σε εξέλιξη αύριο μπορεί να είμαι εγώ…»

 Ο κόσμος είναι μία φωτιά. Δεν είναι μόνο οι πρόσφυγες. Ζούμε σε μια ατομική βόμβα. Η θάλασσα είναι γεμάτη από πλαστικό. Ο αέρας είναι μολυσμένος. Το φαγητό μας είναι δηλητηριασμένο. Η φυσική επούλωση απαγορευμένη. Ανα πάσα στιγμή θα μπορούσαμε να πετάξουμε στον αέρα.

Το γνωρίζουμε

Η ειρήνη στη γη είναι μια ψευδαίσθηση. Το μόνο μέρος όπου βρίσκουμε ειρήνη είναι μέσα μας. Εαν είμαστε σε ειρήνη με τον εαυτό μας, θα δούμε και τον κόσμο διαφορετικά. Περισσότερο απο οποιονδήποτε άλλο, συνειδητοποιώ ότι η ζωή πάσχει. Αγκαλιάζοντας τις εμπειρίες μου και μην αποκλείοντας τίποτα, δεν είμαι πλέον συνδεδεμένη με αυτή. Δεν ψάχνω πλέον για ευτυχία. Πώς θα μπορούσα να μετατρέψω τον ήλιο σε φεγγάρι;

Το ένα δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς το άλλο. Όσο περισσότερο επιδιώκουμε την ευτυχία, τόσο περισσότερο υποφέρουμε.

Πώς, στο όνομα του Θεού, θα μπορούσαμε να πάρουμε τα μαθήματά μας αν δεν συναντούσαμε προκλήσεις στην πορεία μας. Πώς μπορούμε να ελευθερωθούμε από τις πεποιθήσεις και τις καταστάσεις, οι οποίες μας κρατούν από το να είμαστε αυτό που στην ουσία είμαστε: μια αγνή δονούμενη οντότητα, η οποία στο φως και στο σκοτάδι – στον πόνο και στη δυστυχία – παραμένει ακλόνητα Θεϊκή. Αγνό πνεύμα, πάντα εν κινήσει. Πάντα ανοιχτό και ειλικρινές. Γεμάτο περιέργεια, όπως ένα παιδί.

Δυστυχώς, δεν θέλουμε να ξέρουμε

Θάβουμε τα κεφάλια μας στην άμμο, γιατί δεν τολμάμε να ζήσουμε σε μια κοινωνία που ανα πάσα στιγμή μπορεί να καταρρεύσει.

Όλα όσα είναι ορατά είναι προσωρινά. Όλα διαρκώς εμφανίζονται και εξαφανίζονται. Αυτό που παραμένει είναι αγάπη …

Εδώ στη γη, είμαστε όλοι πρόσφυγες. Χρειαζόμαστε ο ένας τον άλλον. Οι πρόσφυγες χρειάζονται τις ανοιχτές μας αγκάλες και εμείς χρειαζόμαστε το πνεύμα τους. Φυσικά υπάρχει άχυρο ανάμεσα στο σιτάρι. Αν δεν θέλουμε το άχυρο, χάνουμε και το σιτάρι.

Όσο υψηλότεροι είναι οι τοίχοι που χτίζουμε, τόσο πιο επιτυχημένες θα είναι και οι προσπάθειές τους να βρουν τις τρύπες. Ακόμη και με όλα τα χρήματα του κόσμου δεν μπορούμε να σταματήσουμε αυτή τη ροή. Γιατί να θέλουμε να την σταματήσουμε, εφόσον αποτελεί μια τόσο μεγάλη ευκαιρία για μετασχηματισμό και νέα ζωή;

Εμείς εξελισσόμαστε μέσα από την εμπειρία. Η ζωή σε έναν ασφαλή και σταθερό κόσμο δεν είναι παρά μόνο μια φαντασίωση. Αποδεχόμενοι ότι η ζωή αλλάζει διαρκώς, γινόμαστε οι ίδιοι οδηγοί της ζωής μας. Όταν θα μπορέσουμε να παραδοθούμε στην κάθε μας στιγμή, χωρίς τον φόβο για το αύριο, θα είμαστε σε θέση να νιώθουμε ασφαλείς σε κάθε περίπτωση. Όπου κι αν είμαστε, οτιδήποτε και αν προκειται να αντιμετωπίσουμε.

Εμείς οι Ολλανδοί είμαστε σπουδαίοι άνθρωποι. Αν και διαμαρτυρόμαστε πάρα πολύ, οι καρδιές μας είναι μεγάλες και τα χέρια μας είναι ακόμα μακρά. Και ναι, είναι αλήθεια. Διακρίσεις γίνονται εις βάρος των ανθρώπων. Όλοι το κάνουμε.

Οι «κανονικοί άνθρωποι» και οι πρόσφυγες. Οι μαύροι και οι λευκοί. Απλά κοιτάξτε το και συνεχίστε να αναπνέετε.

Οι άνθρωποι παραμένουν άνθρωποι. Δεν μπορούμε να αλλάξουμε τον κόσμο, όμως μπορούμε να αλλάξουμε τον τρόπο που τον βλεπουμε. Όταν σεβόμαστε τον εαυτό μας, μπορούμε να αγκαλιάσουμε κάθε «ξένο» χωρίς να χάσουμε την δική μας ταυτότητα.

Αυτό απαιτεί να έχεις ένα ανοιχτό μυαλό. Οι πάροχοι υπηρεσιών φροντίδας, έχοντας πολύ συχνά καλές προθέσεις, δημιουργούν εξαρτόμενους πελάτες και πρόσφυγες. Αυτό μας προκαλεί μια καλή αίσθηση και μας κάνει να είμαστε απαραίτητοι . Αυτή η στάση πρέπει να αλλάξει. Ας σταματήσουμε να σκεφτόμαστε ότι μας έχουν ανάγκη. Χρειαζόμαστε ο ένας τον άλλον.

Ο χώρος συγκέντρωσης προσφύγων στην Μόρια Λέσβου είναι ο πρόδρομος ενός κόσμου, όπου θελημένα ή αθέλητα, θα αναμειχθεί. Η Μόρια είναι ένας τόπος όπου οι άνθρωποι μεταμορφώνονται. Δεν υπάρχουν κονωνικές τάξεις και καμία ταξική διαφορά.

Σε περιόδους πολέμου, σε καταστάσεις όπου οι άνθρωποι κοιτούν κατάματα τον θάνατο, γρήγορα μεταμορφώνονται ή βυθίζονται βαθύτερα στην εμπειρία του ανθρώπινου πόνου …

Πώς ξεκίνησε

Παρακολουθούσα ένα ντοκιμαντέρ: ‘Μάρτυρες του Πειραιά’, που αφορούσε τους πρόσφυγες στο λιμάνι της Ελλάδος. Η μαρτυρία της Petra Hubbeling, δημιουργό της Zen- Peace, με αγγίζει. Ξεκινά το ταξίδι της με άδεια χέρια. Νιώθω πως είναι ο σωστός δρόμος για να πορευτώ…

Εμείς της Δύσης είμαστε πάντα τόσο πρόθυμοι να κάνουμε κάτι. Θέλουμε να ξέρουμε εκ των προτέρων, τι χρειάζονται οι άλλοι. Φοβόμαστε μην βρεθούμε με άδεια χέρια. ‘Αδεια χέρια σημαίνει ότι είμαστε ανοιχτοί σε ό,τι υπάρχει. Σημαίνει να συναντάς το χάος, τα δεινά, τον πόνο και την χαρά, χωρίς να νιώθεις την ανάγκη οτι πρέπει να αλλάξεις κάτι. Αυτό είναι το πιο δύσκολο, μα και συνάμα το πιο όμορφο πράγμα που υπάρχει. Με αυτή την στάση συμπεριφοράς, τα πάντα μπορούν να εγερθούν και να καλλιεργηθούν. Απαιτεί όχι μόνο να είσαι ανοιχτόμυαλος: σημαίνει πως τολμάς το βαθύ άγγιγμα της ψυχής μέσα σου…

Και έτσι, τον Ιούλιο του 2016, ο Γκίρη και εγώ πετάμε για Πειραιά, το λιμάνι της Αθήνας. Μετά το κλείσημο του ανοικτού στρατοπέδου στο λιμάνι του Πειραιά, φεύγουμε για το νησί της Λέσβου. Ψάχνουμε για ένα διαμέρισμα στη γειτονιά της Μόριας, κοντά στο στρατόπεδο κράτησης όπου μεταφέρονται όλοι οι πρόσφυγες μετά το μπαλόνι τους, με το οποίο φθάνουν στη βόρεια πλευρά της Λέσβου, γλιστρώντας στην παραλία. Τον Οκτώβριο του 2016 θα επιστρέψουμε για περισσότερο από μισό χρόνο. Αυτή τη φορά με το αυτοκίνητο.

«Συναντάμε ανθρώπους προελεύσεως πάνω από εβδομήντα χωρών και κουλτούρων. Απαθείς ανθρώπους, λυπημένους ανθρώπους, ευτυχισμένους ανθρώπους, καταπληκτικούς ανθρώπους, μα πάνω από όλα γενναίους ανθρώπους. Ευρισκόμενη μαζί με τόσους ανθρώπους από διαφορετικές κουλτούρες και ακούγοντας τις ιστορίες τους, έχει εμπλουτιστεί η ζωή μου πολύ.»

«Οσων τα μάτια κοίταξα, είναι για πάντα στην καρδιά μου…

Μια απίστευτη διαδρομή διαφυγής

Η Ερυθραία είναι από τα πιό καταπιεστικά καθεστωτικά κράτη του κόσμο. Η κριτική κατά της κυβέρνησης απαγορεύεται και οι αντίπαλοι συλλαμβάνονται. Η στρατολόγηση, η οποία μπορεί να διαρκέσει περισσότερο από δέκα χρόνια, αποτελεί λόγο για πολλούς να φύγουν. Οι Ερυθραίοι δεν επιτρέπεται να εγκαταλείψουν τη χώρα τους χωρίς άδεια από τις αρχές της Ερυθραίας. Όποιος προσπαθεί να δραπετεύσει παράνομα, μπορεί και να πυροβοληθεί. Οι λιποτάκτες και οι πρόσφυγες τιμωρούνται σκληρά και τα μέλη της οικογένειας αυτών διατρέχουν τον κίνδυνο να συλληφθούν.

Μεγάλωσε ορφανός και, όπως κάθε νεαρός άνδρας, έλαβε συνδυασμένη στρατιωτική εκπαίδευση. Έχει συγκεντρώσει αρκετούς πόντους για να πάει στο κολέγιο για δύο χρόνια. Ήθελε να γίνει οικονομολόγος, αλλά το καθεστώς τον πίεσε να γίνει δάσκαλος άνευ πληρωμής.

«Ποτέ δεν ήξερα πόσο καταπιεσμένοι ήμασταν μέχρι να φτάσω στο Ισραήλ

Οι στρατιώτες περικύκλωσαν το σχολείο όπου εργαζόταν ο Μουκάσα, και στρατολόγησαν όλους τους 18χρονους και τους μεγαλύτερους σε ηλικία. Χωρίς φαγητό και ποτό, χωρίς να να αποχαιρετήσουν την οικογένειά τους, έπρεπε να περπατήσουν εκατοντάδες χιλιόμετρα σε ένα απομακρυσμένο μέρος στην έρημο του Τζιμπουτί όπου θα εκπαιδεύονταν …

«Είμαστε κλειδωμένοι σε ένα στρατόπεδο στην ερήμο. Δεν ήθελα να σκοτώσω ανθρώπους, έτσι αποφάσισα να φύγω. Απελευθέρωσαν σκυλιά να μας κυνηγήσουν. Τρέχαμε για ώρες και καταφέραμε με ραβδιά να διώξουμε τα σκυλιά.

Με τη βοήθεια νομάδων της Ερυθραίας, που ζούνε στα σύνορα του Τζιμπουτί, καταφέρνουμε να μπούμε τελικά στο Σουδάν. Μας στέλνουν στο γραφείο των Ηνωμένων Εθνών και μας μεταφέρουν σε ένα προσφυγικό στρατόπεδο παρόμοιο με το αυτό της Μόριας. Ήμουν εκεί για πέντε μήνες. Δεν υπήρχε δουλειά και κανείς δεν μπορούσε να με βοηθήσει ».

Ο Μουκάσα διέφυγε ξανά και βρήκε δουλειά στα σύνορα μεταξύ Σουδάν και Ερυθραίας. Κάθε φορά που διασχίζει τα σύνορα στο Χαρτούμ, συλλαμβάνεται και τον στέλνουν πίσω στο στρατόπεδο προσφύγων. Χάνει την ελπίδα του και αναζητά έναν λαθρέμπορο που μπορεί να τον μεταφέρει στο Ισραήλ. Καταλήγει στο Σινά, στην Αίγυπτο.

“Η μαφία κυριαρχεί στο Σινά. Δεν έχουν τίποτα το ανθρώπινο. Ζουν για τα χρήματα και πωλούν όχι μόνο φάρμακα αλλά και ανθρώπους ». Στο τέλος, ο Μουκάσα βρίσκει έναν λαθρέμπορο που υπόσχεται μια ασφαλή διαδρομή προς το Ισραήλ. Με άλλους πρόσφυγες, φορτώνεται σε ξύλινα σκάφη, είκοσι πέντε άτομα ανά βάρκα, για να διασχίσουν το Νείλο. Δύο από τα τρία σκάφη βυθίζονται μπροστά στα μάτια του. Αβοήθητοι, παρατηρεί, καθώς σχεδόν τριάντα άνθρωποι πνίγονται. Μόνο μερικοί μπορούν να κολυμπήσουν.

«Ακόμα ακούω τις κραυγές των ανθρώπων καθώς πνίγονται. Φωνάζαμε και ουρλιάζαμε

«Οι ψαράδες μας έβγαλαν από το νερό και πήραν όλα τα υπάρχοντα μας. Ψάξαμε για έναν λαθρέμπορο ξανά και μετά από δεκατέσσερις ημέρες συνεχίσαμε το ταξίδι μας.

Οι Βεδουίνοι με κράτησαν στην έρημο του Σινά για δυόμισι μήνες. Το λύτρο των 3.500 δολαρίων έπρεπε να μεταβεί σε έναν διαμεσολαβητή στην Ερυθραία. Αν δεν λάμβανε τα χρήματα, έκοβαν τα δάχτυλά σου ένα προς ένα. Ήμουν τυχερός, τα δάχτυλά μου έμειναν στο χέρι μου. Μας ξυλοκοπούσαν και μετα βίας μας έδιναν νερό και φαγητό. «Το βράδυ έπρεπε να δουλεύουμε στην οικοδομή. Στο τέλος κατάφερα και μάζεψα τα χρήματα και έτσι μπόρεσα να εισέλθω στο Ισραήλ. Δεν είχα συνειδητοποιήσει πόσο καταπιεσμένοι ήμασταν στην Ερυθραία μέχρι που ήμουν στο Ισραήλ.»

Το Ισραήλ κατέγραψε σαράντα χιλιάδες Ερυθραίους ως φιλοξενούμενους για περίοδο τεσσάρων ετών. Αλλά οι κυβερνητικοί ηγέτες ένιωθαν ότι καταστρέφουν την Εβραϊκή κουλτούρα και κανένας από αυτούς δεν έλαβε άδεια παραμονής. Στις 27 Δεκεμβρίου 2015 δεν τους επιτρέπεται πλέον να εργάζονται και έπρεπε να εισέλθουν στο στρατόπεδο. Οι Ισραηλινοί φίλοι τους ανησυχούσαν πολύ.

Τα αγόρια της Ερυθραίας, στα οποία ανήκε ο Μουκάσα, είχαν τρεις επιλογές:

• Διαμονή στο Ισραήλ σε κλειστό στρατόπεδο στην έρημο με πλήρη φροντίδα, χωρίς να επιτρέπεται να εγκαταλείψουν το στρατόπεδο.
• Επιστροφή στην Ερυθραία με 3.500 Εδολλάρια και δωρεάν εισιτήριο. Δεν υπάρχει επιλογή.
• Το Ισραήλ είχε μια συνθήκη με τη Ρουάντα. Ένα δωρεάν εισιτήριο για τη Ρουάντα με 3.500 δολλάρια και ένα ξενοδοχείο διαμονής τριών ημερών.

“Ήξερα ότι πολλοί φίλοι είχαν φθάσει στην Ευρώπη μέσω της Ρουάντα. Για να μην με ληστέψουν, έδωσα τα χρήματά μου σε έναν φίλο. Θα μου τα στείλει όταν το χρειαστώ, μου είπε. Στη συνέχεια φτάνω στη Ρουάντα. “

Μετά από τρεις μέρες βρίσκει λαθρέμπορο. Μεταφέρεται στα σύνορα της Ουγκάντα και μεταφέρεται στην Καμπάλα, συνεχίζει το ταξίδι του στο Νότιο Σουδάν και ακολουθεί την κύρια διαδρομή προς την πρωτεύουσα του Νότιου Σουδάν, Τζοέμπα. Πετάει στο Σουδάν με ένα πλαστό διαβατήριο. Κάποιος τον περιμένει στο αεροδρόμιο και έτσι αρχίζει το ταξίδι του προς το Βορρά.

«Παντού, τα μικρά σημεία ελέγχου είναι επανδρωμένα από έφηβους με όπλα. Πρέπει να πληρώσουμε παντού μέχρι να φτάσουμε στο Χαρτούμ, την πρωτεύουσα του Σουδάν. Μας συλλαμβάνουν συστηματικά και μας ρίχνουν στη φυλακή. Μετά από εννέα μήνες σιγά-σιγά αρχίζω να τρελαίνομαι και θέλω να φύγω από το Σουδάν. Από μια Ερυθραία με άδεια παραμονής, αγοράζω μια βίζα για την Τουρκία για επτά χιλιάδες δολάρια. Με ψεύτικο διαβατήριο έφτασα στην Κωνσταντινούπολη και μετά από πολλές αποτυχίες τον Ιούνιο του 2016 έφτασα με φουσκωτό στη Λέσβο. Η διαδρομή διαφυγής μου, μου κόστισε σχεδόν είκοσι χιλιάδες δολάρια.»

Μετά από μια απίστευτη διαδρομή διαφυγής, ο Μουκάσα είναι τελικά ελεύθερος! Μόνο και μόνο για να κλειδωθεί πάλι σε ένα στρατόπεδο κράτησης: Μόρια. Τα συναισθήματά του είναι ορατά και ο πόνος του είναι ορατός, αλλά το πνεύμα του είναι αδιάσπαστο. Ο Μουκάσα τιμά το όνομά του. Είναι ένας άγγελος, φροντίζοντας και αγαπώντας τόσο τους άνδρες όσο και τις γυναίκες.

Παρόλο που η Ερυθραία εξακολουθεί να βρίσκεται σε εμπόλεμη κατάσταση με την

Αιθιοπία, δεν ισχύει το ίδιο στην Μόρια. Στο στρατόπεδο ζουν ειρηνικά μεταξύ τους και χτίζουν σχέσεις πέρα από τα σύνορα…

Δύο είδη προσφύγων

 Σύμφωνα με τον πυρηνικό μας φυσικό Μοσταφά από το Ιράν, υπάρχουν δύο τύποι προσφύγων. Εκείνοι που πρέπει να εγκαταλείψουν τη χώρα τους εξαιτίας του πολέμου και εκείνων που φεύγουν εξαιτίας μιας πολιτικής ή όχι πολιτικής κατάστασης.

Η άλλη ομάδα μπορεί να χαρακτηριστεί ως ο οικονομικός πρόσφυγας, ο τυχοδιώκτης, εκείνος που αναζητά την τύχη. Μέσα από τα μέσα ενημέρωσης και μέσα από το πνεύμα της εποχής ξυπνούν, και είναι όλο και περισσότερο περίεργοι για άλλα μέρη του κόσμου. Όχι μόνο πιστεύουν σε ένα όνειρο πως η Ευρώπη είναι μία Βαλχάλα από την άποψη των χρημάτων, αλλά και πως μπορούν επίσης να απολαύσουν ανενόχλητοι τα φρούτα που έχουν απαγορευτεί στη χώρα τους, όπως τα ναρκωτικά και το αλκοόλ. Με λίγα λόγια, ο οικονομικός πρόσφυγας.

Όσο περισσότερο ακούω τις ιστορίες όλων αυτών των διαφορετικών προσφύγων, τόσο περισσότερο πιστεύω ότι είναι πολύ πιο περίπλοκο. Έρχομαι όλο και περισσότερο κοντά στο συμπέρασμα ότι τελικά είμαστε όλοι πρόσφυγες, και ότι κάθε άνθρωπος που έχει το θάρρος να κάνει το πέρασμα, κοιτώντας κυριολεκτικά τον θάνατο στα μάτια, έχει κάθε λόγο να είναι εδώ. Και δεν εναπόκειται σε εμένα να κρίνω αν ο λόγος είναι σωστός ή όχι.

Δεν ρωτούν γιατί πάνε στην Αφρική για να εξερευνήσουν τη χώρα τους, παριστάνοντας τον αχαλίνωτο τουρίστα, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη το γεγονός ότι η πλειοψηφία του πληθυσμού είναι καταπιεσμένο ή φτωχό. Ας μην ξεχνάμε το γεγονός, οτι μας αρέσει να σκεφτόμαστε πως αυτή η καταπίεση ή η φτώχεια μπορεί να είναι το αποτέλεσμα της δικής μας παρέμβασής.

Πολύ τρελό

«Γιασμίν, σκέφτομαι να επιστρέψω στο Πακιστάν.»
«Τι βλέπεις;.»
«Παίρνουμε ένα δωρεάν εισιτήριο και 500 Ευρώ. Θέλουμε 5.000 Ευρώ.»
Τον κοιτάζω και λέω: «Είμαι φτωχός Έλληνας. Έρχομαι στο Πακιστάν. Θέλω σπίτι, θέλω δουλειά, θέλω να στείλεις τα παιδιά μου στο σχολείο.»

Με κοιτάζει. «Είμαστε τρελοί ε Γισαμίν.»
«Ναι, ομορφιά μου, είσαι τρελός», λέω χωρίς καμία κρίση.

«Τι λέει η καρδιά σου;» ρωτάω.
«Θέλω να πάω σπίτι. Θέλω να πάω στη γυναίκα και τα παιδιά μου. Τους βλέπω στα όνειρα μου. Θα πάω, Γιασμίν. Υπόσχομαι… »

Τρεις μέρες αργότερα λέει ότι θέλει να πάει στην Ιταλία πρώτα για να κερδίσει χρήματα. Ξέρω ότι είναι άχρηστο να το συζητήσουμε περαιτέρω. Αφήστε τον να δοκιμάσει αυτό που κάθε ψυχή θέλει να βιώσει …